Na pomoc dla Ukrainy, na budowę pomnika, na zakup obrazu do muzeum, na operację dla dziecka czy na ośrodek rehabilitacji dla jeży – cele, na które zbierają Polacy, trudno zliczyć. Do tej pory na każdy taki szlachetny pomysł zgodę musiał wydawać urząd – zgodnie z prawem z 1933 roku i według dość skomplikowanej procedury organizator zbiórki występował o zgodę na nią do urzędu i przed urzędem (nie darczyńcami) rozliczał się z wydanych środków. Już wkrótce to się zmieni, gdyż Prezydent Bronisław Komorowski podpisał nową ustawę o zbiórkach publicznych, która znosi obowiązek występowania o zgodę na organizację zbiórki. Nowe prawo zacznie obowiązywać w wakacje.

Od tej pory to sami obywatele zdecydują o tym, czy cel, na który zbierane są datki, jest ich zdaniem warty wsparcia. Po to, by zbierać pieniądze „w internecie”, czyli np. przelewem na konto, gdzie przepływ środków jest automatycznie rejestrowany, nie będą wymagane żadne dodatkowe formalności – choć do tej pory ta forma zbierania wymagała uzyskania pozwolenia na zbiórkę. Zmiana ta ułatwi rozwój crowdfundingu w Polsce.

Natomiast po to, by zorganizować zbiórki gotówki i darów do puszek, skarbon, na ulicy wystarczy proste zgłoszenie na portalu internetowym. Tam też będą umieszczane sprawozdania ze zbiórek, tak aby każdy mógł się z nimi zapoznać i ocenić, czy zebrane datki i dary zostały właściwie rozdysponowane. Zgłoszenie będzie można wysłać drogą elektroniczną lub papierową – pojawi się ono na portalu w maksymalnie 3 dni (internetowo) lub 7 dni (dla zgłoszeń papierowych). Po to, by zgłosić zbiórkę drogą elektroniczną, potrzebny będzie podpis elektroniczny lub bezpłatny „profil zaufany”, czyli podpis elektroniczny przeznaczony do kontaktu obywateli z administracją, który można założyć w paręnaście minut na portalu ePUAP.gov.pl i trzeba jeden raz potwierdzić w urzędzie, np. urzędzie skarbowym, oddziałach NFZ czy ZUS.

Nowa ustawa została przygotowana w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji. Jej zapisy zostały wypracowane wspólnie z organizacjami pozarządowymi – to przykład, że administracja i trzeci sektor mogą zgodnie współdziałać w celu stworzenia lepszego prawa, a w tym wypadku m.in. dostosowania przepisów z czasów II RP do cyfrowej rzeczywistości. Dzięki internetowi dostęp i wymiana informacji są łatwiejsze, a przez to rosną możliwości kontroli społecznej. Dlatego zmienia się też rola państwa: zamiast mnożyć biurokrację, powinno ono tworzyć takie ramy organizacyjne, które zapewniają przejrzystość i umożliwiają kontrolę społeczeństwu. Ustawa o zbiórkach publicznych jest przykładem właśnie takiego podejścia.

Nowe prawo to też oszczędności dla zbierających, bo nie będzie już wymogu zamieszczania sprawozdań ze zbiórek w prasie (prawie 3 mln złotych). Zniesiona jest także obowiązująca do tej pory opłata skarbowa (84 zł od zbiórki).